sábado, 26 de outubro de 2013

L custrutor de chibiteiros

- Sabes muito, mas aposto que nun sabes l que ye esto!?
- Nó. Parece un munton de piedras!
- Parece mas nun ye. Ye un chibiteiro.
Anquanto le daba la risa por ambaixo la gorra, tiu Acácio puxaba las calças culas puntas de ls dedos al mesmo tiempo que albantaba ls ombros cumo a subertir porriba de nós. Nun passarie dun géstio de proua, nun fura aquel lebe sgodar de l braço puls beiços cumo quien acaba de buer ua pinga, a limpar l húmado abinado de la barba de uito dies.
- Mira bien, que hoije yá nun s’áchan quatro por ende, arremataba, mais cumo quien faç ua pregunta do que un cumbite.
Pouco mais tenerie que un metro de ancho, an baixo, i iba acurtiando até se cerrar a modo punta, arrimado a un metro mais arriba, todo uoco andrento. Nun se le bie puorta i las piedras éran rebolos mal amanhados uns anriba ls outros. Dun lado, las piedras yá se habien sbarrulhado, mas inda s’aparecie a un forno, mal atangado i sin boca, bisto de l lado de fuora.
- Cumo tal, nacie un chibico. Ye bien de ber que nun podie acumpanhar la cabrada por esses piquetes alantre. La cabrada nun podie parar, nin la mai de l chibico que tenie de cuntinar a retouçar para dar leite.
- A las bezes nun andaba cun esses chibicos al cuolho?
- Á home, deixa-te-me desso. A las bezes yá un se bie mal para arrastrar l capote por esses outibales, aquantas mais andar culs chibos al cuolho. I se fúran dous ou trés ou, até, mais? I se habie que zampuialar ua cabra, que un até le sudaba la spina?
Inda nun tenie eidade d’ir a scuola i yá Acácio andaba cula cabrada pulas arribas. Cousa pouca, que las centenadas pouco mais deixában para pástio que faias i arrebalinas, adonde nin de zinolhos se sacaba ua carga de scobas ou un manolho de centeno.
- I se you fusse a scuola quien ye que andaba culas cabras? Tamien, para que me serbie saber ler! Habie-los que inda tocában por ende la fraita, uns patemineiros. A mi gustába-me mais fazer uns chibiteiros pimpones. Até le mudaba ls fenascos quando chobie, para que ls chibicos nun passássen tanto friu. Eiqui, nun campo de meia dúzia de metros, fiç you quatro, mas yá solo este s’aguantou mais ou menos de pies.
Atiraba ls uolhos acontra l riu, albantando la gorra cula punta de ls dedos i limpaba l sudor de la tiesta cun un lienço burmeilho yá a dar al pardo. Antre triste i pensatible, daba-le ua risa que nin tenie fuorças para abrir ls beiços. Falaba sin ancarar cumigo, deixando caier las palabras cumo quien bai de camino. Bie-se bien que falaba mais por saber que you gustaba de oubir aqueilhas cousas do que por le agrádaren las lembráncias.
- Ua beç, ende mesmo adonde tu stás, agarrarei ua raposa que m’andaba a fariar l chibiteiro. You a bé-la, a l’almanecha, atrás daqueilha penhica eilhi alantre i eilha alredror, alredror. Nesto, agarrei-te un rebolo i, trás!, caiu lougo ende redonda. Arrunsei-la para an pie de l chibiteiro cula eideia de, a la nuite, la çfolhar. Alhá te fui miu Acácio atrás la cabrada, mas quando bolbi, de raposa nin rastro! You si bi un bandico de alcaforros para estes lados, mas digo you que haberan sido perros, que andában siempre çfamiados. Yá bés porque se tenien de guardar ls chibicos bien guardados.
- Bien fame habien de passar!
- Nun tengas pena, que leite nun le faltaba. Traie-le acá la mai al perpósito para eilhes mamáren. Mira, daba para mi i para eilhes, que l çurron andaba siempre lebe, que habie a cabras mi migalheiras. Mas habie quien passasse pior i, quien tubira albelidade, siempre s’agarraba un coneilho ou qualqueira cousa que rober.
- Anton nun faziedes queiso?
- Alguns si lo fazien, mas a mi nunca se me dou. Gustaba d’anchir la barriga i apuis pouco leite sobraba. Agora, ls chibiteiros yá nun sírben para nada, que ls pastores yá ténen curriças i scápan-se a drumir para casa i ténen camionetas i todo. Tamien pa las cabradas que hai!
Fui andando alredror, por antre las xaras rebielhas, i iba apuntando cul dedo.
- Eiqui tenes outro. Yá nun se bei bien, mas digo-te-lo you que era un chibiteiro.
Mirou para mi cumo se solo agora se dira de cuonta que habie stado todo aquel tiempo an pie del.
- Q’andas a fazer?
- Nada, a dar ua buolta.
- Bá, anton yá me bou, que ampeça a calcer.
Yá algo farto de arresaiar, parei a meia ladeira. Al mirar las arribas, nin un germo s’oubie ou bulhie. Fui mirando ls piquetes, paredones, xarales, scobales i l burmeilho de fuogo de las fedieiras. Nun habie nebros naqueilha parte. Alhá staba l muntonico de l chibiteiro, cumo fornico. Quando daba por mi, la peisaige muda anchie-se de bida, arrepassada pul berriar de ls chibicos, talbeç cun fame, talbeç solo a aplediar pula mai. Yá nun habie chibicos, mas l chibiteiro cuntinaba, inda, cumo un bolho na peisaige. Tamien el fazie parte dessa peisaige que, cumo qualquiera libro, ten que ser lida por quien sabe. Aquel chibiteiro cunta la stória dun tiempo que nin ben an decumientos, nin se deixa fazer an letras para que nun puoda ser lido por quien nun le ten respeito.

21 de Agosto de 2005
Amadeu Ferreira

Abiso:
Este testo, cunsante las regras de la Cumbençon Ourtográfica de la Léngua Mirandesa i de la sue Purmeira Adenda, stá solo screbido cun L- an percípio de palabra, a la moda de l mirandés de Sendin.

Sem comentários:

Enviar um comentário